Definicja: Zakażenie mikrobiologiczne
Zakażenie mikrobiologiczne opisuje sytuację niezamierzonego lub przypadkowego wprowadzenia materiału zakaźnego, jak na przykład bakterie, drożdże, pleśń, grzyby, wirusy, priony, pierwotniaki lub inne toksyny i produkty uboczne 1 , 2 | | | „Zakażenie szpitalne – zwane także „zakażeniem nabytym w szpitalu” definiowane jest jako:
Zakażenie pojawiające się u pacjenta leczonego w szpitalu lub innej placówce służby zdrowia, u którego danego zakażenia nie stwierdzono, ani nie stwierdzono inkubacji substancji zakaźnych, w czasie przyjmowania do szpitala lub innej placówki służby zdrowia. Pojęcie to obejmuje zakażenia nabyte w szpitalu, ale objawiające się po wypisie, a także zakażenia pojawiające się wśród personelu danej placówki.” 3
|
Toksyczne produkty uboczne mikroorganizmów
Endotoksyny:
Najpopularniejszym przykładem endotoksyn są lipopolisacharydy (LPS), występujące w błonie zewnętrznej bakterii Gram-ujemnych. W przypadku rozpadu tej błony, np. w sytuacji obumierania bakterii, LPS są uwalniane. LPS są odporne na wysoką temperaturę i wywołują znaczny wzrost temperatury, dreszcze, sepsę i nieodwracalny wstrząs.
Egzotoksyny:
Egzotoksyny to substancje toksyczne, które są aktywnie wydzielane lub uwalniane przez takie mikroorganizmy, jak bakterie, grzyby, algi i pierwotniaki. Mogą one poważnie uszkodzić organizm gospodarza, niszcząc komórki lub zaburzając normalny metabolizm. Egzotoksyny w większości giną w wysokich temperaturach. Na przykład Clostridium tetani produkuje tetanospazminę, która to wywołuje objawy tężca; Vibrio cholerae produkuje toksynę cholery, która z kolei wywołuje objawy cholery
| | | | Przyczyny | Rodzaje patogenów mikrobiologicznych
Istnieje szeroka gama patogenów mikrobiologicznych, które mogą wywoływać zanieczyszczenie i prowadzić do infekcji. Wśród tych grup wyróżnić można kilkanaście różnych typów patogenów:
- Bakterie: to mikroorganizmy o rozmiarach dochodzących do 5 μm, a w kontekście dyskusji o zanieczyszczeniu mikrobiologicznym, reprezentują najistotniejszą grupę patogenów. Ze względu na budowę ścianki komórkowej bakterie podzielić można na bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne (patrz Rysunek 2, Meningococcus-Bacteria).
Bakterie można dalej dzielić na:
- Bakterie „komensalne”: obecne w normalnej florze zdrowych ludzi. Są one zwykle nieszkodliwe dla zdrowych ludzi, a nawet pełnią istotną funkcję zapobiegając kolonizacji organizmu przez mikroorganizmy patogenne. Niemniej jednak część komensalnych może wywoływać zakażenia, jeśli organizm gospodarza jest osłabiony lub w przypadku, kiedy bakterie takie przedostaną się do wnętrza tkanki gospodarza.
- Bakterie patogenne: charakteryzują się większą zjadliwością i wywołują infekcje bez względu na to, w jakim stanie znajduje się organizm gospodarza.
- Wirusy: organizmy subkomórkowe o wymiarach 20-200 nm. Wirusy występują z lub bez otoczki (wnętrze w większej części pochodzi z błony nosiciela otaczającej wirusa) i mogą wywoływać poważne zakażenia (patrz Rysunek 3, Wirus-HI).
- Priony: zakaźne cząsteczki białkowe. Są to najmniejsze patogeny, osiągające wymiary poniżej 5 nm.
Zarówno wirusy jak i priony nie posiadają własnego metabolizmu, w związku z czym nie są uznawane za organizmy żywe. Do namnażanie wykorzystują metabolizm organizmu gospodarza. - Grzyby, drożdże i pierwotniaki o średnicy dochodzącej do 200 μm to trzy kolejne grupy organizmów zakaźnych 3 . Na rysunku 3 pokazano Mycelium, wegetatywną strukturę grzybni, Penicillium digitatum.
 | | | W normalnych warunkach jedna pojedyncza bakteria nie wywoła żadnej szkody. Niemniej jednak nawet pojedyncza bakteria może szybko rozmnożyć się w miliony sztuk: w optymalnych warunkach bakteria jak na przykład Escherischia coli może podwoić swoją liczebność co 20 minut.
|  | | Należy także pamiętać o tym, że kilkanaście różnych patogenów może przetrwać w ekstremalnych warunkach, np. wirus wirusowego zapalenia wątroby typu C może zarażać nawet po przebywaniu przez okres 7 dni na suchej powierzchni 4 | | | |
